De naam Nijkerk betekent Nieuwe kerk. Eerder meende men dat deze naam sloeg op de herbouw van een kapel die in 1221 door een brand zou zijn verwoest, afgaand op een verklaring van een 16e-eeuws Nijkerks pastoor.
De naam Nijkerk betekent Nieuwe kerk. Eerder meende men dat deze naam sloeg op de herbouw van een kapel die in 1221 door een brand zou zijn verwoest, afgaand op een verklaring van een 16e-eeuws Nijkerks pastoor. Tegenwoordig gaat men ervan uit dat de "nieuwe kerk" gesticht werd als dochterkerk van die van Putten, in elk geval vóór 1313.
Na de Tweede Wereldoorlog groeide Nijkerk fors. Om Nijkerk te ontlasten van het noord-zuidverkeer werd de Frieswijkstraat aangelegd. Vooral na aanleg van de A28 in 1965 werden stukken land tussen deze rijksweg en de stad benut voor bedrijventerreinen, zoals de Arkervaart en Watergoor, hetgeen veel werkgelegenheid opleverde. Dat leidde tot verdere expansie van de woningbouw. De eerste naoorlogse woonwijken verrezen: Schulpkamp, de Bruins Slotlaan en enige bebouwing rondom het centrum.
Eind jaren vijfitg werd begonnen aan de oostzijde van de stad. Uit deze periode, tot circa 1975 stammen de wijken Oranjewijk, Beulekamp, Paasbos en Renselaer, in de laatste wijk werden voor het eerst flats opgeleverd.
Tevens werden in de jaren zeventig rondom verpleeghuis Zilverschoon twee wijken aangelegd. Eind jaren zeventig begon met de wijk Strijland een groot project, aansluitend op de wijken Beulekamp en Paasbos. Hier bebouwde men tot ongeveer 1986, daarna ging men aan de westzijde uitbreiden.
Rond 1989 starte de gemeente een omvangrijk project westen van de rondweg met de wijk Corlaer. Rond 1997 startte men het tweede gedeelte, Groot-Corlaer, met de deelplannen Boerderijakkers (1997-2000), De Bogen (2000-2006) en tot slot het deelplan De Terrassen. Sinds 2007 worden in deze wijk 800 woningen gebouwd.
Ook de voorzieingen werden flink uitgebreid. Zo zijn diverse sportvoorzieningen aanwezig en sinds enkele jaren bijna alle vormen van het voortgezet onderwijs in het Corlaer College.
Op 14 oktober 2012 werd de toren van de Grote Kerk verkozen tot de mooiste toren van Nederland!